Το ελληνικό χωριό στην Τουρκία που γυρίστηκαν τα «Ματωμένα Χώματα»
Θεωρώ σκόπιμο, αντί προλόγου, να σας δώσω μια μικρή περιγραφή του Κιρκιντζέ, έτσι όπως την παρουσιάζει η συγγραφέας Διδώ Σωτηρίου:
«Αν υπάρχει αυτό που λένε παράδεισος, το χωριό μας, ο Κιρκιντζές, ήταν ένα δείγμα του. Κοντά στο Θεό ζούσαμε, ψηλά, ανάμεσα σε κατάφυτα βουνά, και ξαγναντεύαμε ολόκληρο τον καρπερό κάμπο της Έφεσος, που ήτανε δικός μας ίσαμε τη θάλασσα, ώρες δρόμο, όλο συκομπαχτσέδες και λιόδεντρα, καπνά, μπαμπάκια, στάρια, καλαμπόκια και σουσάμια. Μεγαλοτσιφλικάδες δεν είχαμε στον Κιρκιντζέ να ρουφούν το μεδούλι μας. Δύσκολο να μας φάει εμάς, κείνη την εποχή, τα’ αμανάτι. Ο κάθε χωριανός ήτανε νοικοκύρης στη γη του. Είχε το δίπατο σπίτι του, είχε και τον εξοχικό κούλα του, με μποστάνια, καρυδιές, μυγδαλιές, μηλιές, αχλαδιές και κερασιές. Και δεν ξεχνούσε να φυτεύει κι ανθόκηπους για το κέφι του. Τι του στοίχιζε σαν είχε εκείνα τα γάργαρα νερά και τα πηδηχτά ρυάκια, που κελάριζαν χειμώνα – καλοκαίρι!…».
Ο Κιρκιντζές σήμερα είναι ένα χωριό 600 κατοίκων, στα τουρκικά ονομάζεται Σιρίντζε (Sirince) και φωλιάζει στις πλαγιές των λόφων του βουνού Ovacik Dag, σε υψόμετρο 400-500 μέτρα. Βρίσκεται σε απόσταση 59 χλμ. ΝΑ από τη Σμύρνη, 37 χλμ. από το Αϊδίνι, 2 χλμ. από την Έφες, 8 από την Έφεσο και 18 από το Κουσάντασι.
Για την προέλευση του ονόματος υπάρχουν δυο ερμηνείες. Η μία αναφέρει πως προέρχεται από την τουρκική λέξη kirkinci, που σημαίνει «τεσσαρακοστά». Σύμφωνα με τη δεύτερη προέρχεται από την τουρκική λέξη kirkince, που σημαίνει «ασχημούλης». Στα ελληνικά έγγραφα το χωριό αναφερόταν ως «Ορεινή Έφεσος». Μετά την αποχώρηση των Ελλήνων από το χωριό ονομάστηκε Sirince, δηλαδή «ομορφούλης». Χριστιανοί, αλλά Τουρκόφωνοι.
Θα σας πω λοιπόν μια όμορφη ιστορία μια ιστορία:
Οι Έλληνες την ανέφεραν ως «Ορεινή Έφεσος». Με την αποχώρηση των Ελλήνων από το χωριό, ονομάστηκε Sirince, δηλαδή «ομορφούλης».
Τον 18ο αιώνα στο χωριό κατοικούσαν 1500 Χριστιανοί Ορθόδοξοι, αλλά τουρκόφωνοι. Οι ιερείς του χωριού στις εκκλησίες χρησιμοποιούσαν την ελληνική και τουρκική γλώσσα. Στις αρχές του 20ου αι., στα τρία σχολεία αρρένων, θηλέων και νηπιαγωγείο, οι μαθητές μιλούσαν υποχρεωτικά Ελληνικά.
Την ίδια περίοδο το χωριό έφτασε να έχει και 8000 κατοίκους. Στον Κιρκιντζέ υπήρχαν τέσσερις συνοικίες: Ο Απάνω Μαχαλάς, ο Κάτω Μαχαλάς, το Γκοζλούκ Μαχαλεσί και το Ασακί τσαρσί (Αϊβαλί τσαρσί).
Η σημερινή του εικόνα θυμίζει χωριό του Πηλίου. Ειδικά, μόλις δείτε το εστιατόριο Artemis, θα αναφωνήσετε: «Μα αυτό μοιάζει με παλιό Ελληνικό σχολείο!». Δεν θα έχετε άδικο, αφού ήταν σχολείο και το αποκαλούσαν «μεγάλο σχολείο» λόγω του μεγέθους του.
Έξω από το χωριό βρισκόταν και η Παναγία Γαλατερή (Sutlu Panagia), η οποία ήταν ιερή και για τους μουσουλμάνους. Ονομάστηκε έτσι γιατί από ένα βράχο έτρεχε νερό (κάποιες φορές και γάλα, σύμφωνα με την παράδοση), που θεωρούνταν θαυματουργό. Από το 1914 ως το 1917 άρχισε η απομάκρυνση των Ελλήνων με την έλευση των Τουρκοκρητικών προσφύγων.
Έγιναν οι πρώτες προστριβές με τους ντόπιους, ακολούθησαν συμπλοκές και σημειώθηκαν φόνοι. Η Μικρασιατική καταστροφή ήταν η ταφόπλακα της Ελληνικής παρουσίας, και το χωριό εγκαταλείφθηκε από τους χριστιανούς κατοίκους του.
Φωτορεπορτάζ: Αγγελική Σαρικ.
Коментарі